Историјата не обврзува ништо и никого да не заборавиме и да ги чуваме спомените на светлите датуми и имињата на големите борци заради сегашните и идните поколенија.
И токму затоа се навраќаме и се сеќаваме на Илинден – да не се заборави судбината на нашите предци, да оживее сеќавањето на стремежот на македонскиот народ за слобода и самостојност и да не згасне факелот на борбата за одржливост на универзалните демократски вредности.
Постојаното согледување на суштината на македонското револуционерно движење од крајот на 19-от век е постојан предизвик, а со сигурност може да се каже дека Илинден е темел на нашата државност и патоказ за нашата иднина, потврда за нашиот идентитет, нашата историја, јазик и култура.
Османлискиот период е карактеристичен и комплексен за целиот Балкански Полуостров од крајот на 14-от до почетокот на 20-от век и практично ја дефинира историјата на регионот во текот на неколку столетија, оставајќи белег и големо наследство на македонските простори во културната, демографската, социјалната и економската сфера.
Единствена институција што ова најдобро го потврдува е Државниот архив, кој е чувар на нашата меморија и кој успешно се соочува со предизвикот познат во нашата историја како – предилинденски, илинденски и постилинденски период. Брошурата „Документи за Прилеп и Крушево од Илинденскиот период“ содржи документи, фотографии и историски материјали кои ја расветлуваат вистината за нашето славно минато од тој период.
Претставувањето на ова минато и на документите поврзани со Илинден што се зачувани кај нас и во Турција се значајна основа за постојана долгогодишна заемна соработа, која резултира и со објавување на многу непознати документи од нашата историја.
Во тој поглед, не се заборавени ниту Прилеп, ниту, пак, Крушево. Заемната соработка на Државниот архив и Општина Крушево уште еднаш се потврдува со објавувањето на оваа значајна архивска граѓа, поточно брошура која ни овозможува патување низ петвековната Турска империја и нејзиното функционирање, но и за непокорот на македонскиот народ, за идеалите и оптимизмот, издржливоста и храброста на нашите Илинденци.
Државниот архив со публикувањето на оваа историска Брошура пред јавноста прикажува документи од архивските фондови како: „Околиска управа Прилеп (1869 – 1912)“, „Општинска управа Прилеп (1869 – 1912)“, „Катастарска управа – Прилеп“, „Финансиска управа – Прилеп“, „Таписка управа – Прилеп“, „Збирки турски документи – фермани, берати, вакуфнами, бујурулдии“, досега необјабени фотографии од илинденски чети, војводи и борци, документи, писма и преписки, како и шифрираната азбука што лично ја напишал Гоце Делчев за да ја заштити комуникацијата со своите соборци од Отоманците.
Илинден е дел од сите нас и ние треба да живееме со него, да им оддаваме почит на илинденските борци и да се гордееме со нивните дела. Втори август е најсветол датум, ненадминат настан од нашата историја што не може и нема да се заборави! Никогаш!